Bevoegdheden
De rol en positie van de gouverneur worden bepaald door verschillende wetten en besluiten, zoals het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, de Staatsregeling van Curaçao en het Reglement voor de Gouverneur van Curaçao.
De regering van Curaçao wordt gevormd door de koning en de ministers. De Gouverneur van Curaçao vertegenwoordigt de koning op Curaçao. Hij is als zodanig het hoofd van de Curaçaose regering. Als de gouverneur een vergadering van de Curaçaose Raad van Ministers bijwoont, treedt hij op als voorzitter. Hij heeft dan een raadgevende stem.
De gouverneur heeft als hoofd van de regering het recht om door de ministers te worden geconsulteerd, om de ministers aan te moedigen en te waarschuwen (the right to be consulted, to encourage and to warn).
Verantwoordelijkheid
De gouverneur is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk. De ministers leggen over het handelen van de gouverneur als landsorgaan verantwoording af aan de Staten van Curaçao: het parlement van Curaçao, dat in het Papiaments 'Parlamento di Kòrsou' heet.
Taken en bevoegdheden
Als hoofd van de landsregering oefent de gouverneur onder meer de volgende taken en bevoegdheden uit:
- Het ondertekenen van landsverordeningen en landsbesluiten;
- Het beëdigen van ministers, leden van de Staten van Curaçao, leden van de Raad van Advies en leden van de Algemene Rekenkamer. Ook beëdigt de gouverneur bepaalde functionarissen in het openbaar bestuur waarvan wettelijk is vastgelegd dat zij de eed of belofte afleggen ten overstaan van de Gouverneur;
- Het beëdigen van rechters, de procureur-generaal van het Openbaar Ministerie, commissarissen, president en directeuren van de Centrale Bank van Curaçao;
- Het openen van het zittingsjaar van de staten op de tweede dinsdag van september. Hier wordt het door de regering uit te voeren beleid uiteengezet;
- Het benoemen van informateurs en formateurs in het kader van de formatie van een nieuwe regering;
- In zijn rol van voorzitter van de Raad van Advies kan de gouverneur vergaderingen bijeenroepen wanneer hij dit noodzakelijk acht. Als hij daarbij aanwezig is, leidt de gouverneur de vergadering en geeft hij advies (raadgevende stem).
Als vertegenwoordiger van de regering van het koninkrijk waakt de gouverneur over het algemeen belang van het Koninkrijk der Nederlanden. In deze hoedanigheid is de gouverneur verantwoording verschuldigd aan de regering van het koninkrijk.
Afkondiging wetten en uitvoering regelgeving
De gouverneur zorgt voor de afkondiging in Curaçao van rijkswetten en algemene maatregelen van rijksbestuur. Ook bevordert de gouverneur de uitvoering van de in Curaçao geldende rijksregelgeving en verdragen.
Toezicht
De gouverneur houdt toezicht op de naleving van rijkswetten en verdragen in Curaçao. Verder zal hij een landsverordening of landsbesluit niet vatstellen als hij van oordeel is dat deze in strijd is met een rijkswet, een algemene maatregel van rijksbestuur of met een verdrag. De gouverneur stelt een verordening of besluit ook niet vast als deze in strijd is met de rechtszekerheid of de eisen van goed bestuur.
Krijgsmacht
Met instemming van de Rijksministerraad is de gouverneur bevoegd om delen van het leger beschikbaar te stellen aan de regering van Curaçao voor het behoud van de veiligheid en openbare orde (militaire bijstand) of in geval van rampen of ongevallen.
Overige bevoegdheden
Verder is de gouverneur als koninkrijksorgaan verantwoordelijk voor:
- De uitgifte van Nederlandse paspoorten, noodpaspoorten en laissez-passers;
- De uitgifte van visa voor het Schengengebied (deel Europese Unie);
- Het innemen van aanvragen voor de Nederlandse nationaliteit (naturalisatie);
- Het verlenen van de Nederlandse nationaliteit (optie);
- Het adviseren over en uitreiken van koninklijke onderscheidingen;
- Het al dan niet uitleveren van personen aan een andere Staat.